Tìm hiểu về ngày tết Trung Thu cổ truyền

Gắn liền với tuổi thơ của mỗi người, tết trung thu dường như là cái tết truyền thống khiến cho trẻ con được nô đùa và vui vẻ nhất. Nào là phá cỗ rằm, tham gia các lễ hội như mua lân, múa sư tử, hay được bố mẹ dẫn đi mua những món đồ chơi chúng ta thích. Cho đến thời hiện đại bây giờ, mặc dù có nhiều sự thay đổi nhưng nét đẹp  và ý nghĩa của tết trung thu vẫn giữ nguyên được truyền thống từ xa xưa. Nhưng có một điều không phải ai cũng biết được nguồn gốc của tết trung thu, đặc biệt là lứa tuổi học sinh, sinh viên. Vậy chúng ta hãy cùng GenK tìm hiểu tết trung thu để có những thông tin bổ ích và tìm hiểu về nét đẹp văn hóa dân gian của đất nước Việt Nam.

Có rất nhiều luồng ý kiến trái chiều xung quanh việc nguồn gốc của tết trung thu liệu có thật sự nó xuất phát từ Trung Hoa. Có lẽ bởi những điểm tương đồng của văn hóa Á Đông nên mọi người có thể nhầm lần tết trung thu của nước mình và Trung Quốc là một. Tuy nhiên, khi tìm hiểu rõ về nguồn gốc, những sự tích lưu truyền thì Tết trung thu của nước Việt Nam mang một nét văn hóa truyền thống đặc trưng riêng.

Theo những tư liệu sách cổ ghi chép của Trung Hoa, tết trung thu có nguồn gốc bắt đầu từ thời nhà Đường, khoảng đầu thế kỉ thứ 8 (713-741). Trong một đêm rằm trăng thanh gió mát, Vua Đường Minh Hoàng đang ngắm hoa thưởng nguyệt trong vườn Ngự Uyển thì có pháp sư La Công Viễn hay được gọi là Diện Pháp Thiện bày phép để vua có thể lên tận cung trăng để tham dự yến tiếc của các vũ y trên thiên đình. Sau khi rời khỏi, nhà vua vẫn vô cùng luyến tiếc vẻ đẹp của các tiên nữ trong bộ xiêm y lộng lẫy múa lượn theo điệu nhạc, ông đã cho xây lầu vọng nguyệt để mỗi lần ngắm trăng có thể nhớ đến những vũ khúc tuyệt vời ấy. Đặc biệt, cứ đến ngày rằm, vua còn cho bày yến tiệc, tổ chức điệu múa Nghê Thường vũ  y cùng các cận thần trong chiều cùng các quý phi thưởng thức. Sau đó, tục lệ này đã lan truyền trong dân gian, mọi người cùng bày mâm cỗ, mua đèn lồng trong những ngày rằm tháng tám.

Nhưng cũng có truyền thuyết cho rằng tết trung thu chính là ngày lễ tạ ơn trời đất. Năm 206, dưới thời Tây Hán, trong lúc chờ đợi quân tiếp viện trong cuộc chiến bình định toàn quốc, tướng quân Lưu Tú đã quỳ lạy cầu xin ông trời đất giúp quân lính có lương thực tiếp tế kịp thời. Sau đó, trời đất cảm thương, đội quân của Lưu Tú đã tìm được khoai môn và bưởi để ăn. Sau này, khi đất nước thái bình, nhà vua đã truyền lệnh lấy rằm tháng 8 hàng năm để làm lễ tạ trời đất, cùng ngắm trăng và bày các mâm cỗ gồm có khoai môn và bưởi.

Nguồn gốc của tết trung thu ở Trung Quốc cũng xuất phát từ việc mượn truyền thuyết để lí giải, chứ chưa có bằng chứng lịch sử rõ rệt nào để chứng minh. Tết truyền thống được sinh ra từ đời sống văn hóa tinh thần của một dân tộc, Vì vậy, tết trung thu ở Việt Nam khắc họa một nét đẹp của truyền thống văn hóa nông nghiệp lúa nước.

Dân gian ta có câu: “Muốn ăn lúa tháng năm, trông rằm tháng tám”. Tháng tám là tháng có thời tiết dễ chịu, sang thu, và cũng là tháng thu hoạch mùa vụ của cư dân nông nghiệp. Vì vậy, sau khi thu hoạch, những người nông dân tụ họp nhau để hưởng thành quả sau ngày tháng lao động vất vả. Họ thường ngắm trăng, bày mâm cỗ đơn giản.

Các nhà khảo cổ học Việt Nam đã tìm được dấu tích lịch sử ghi lại những lễ hội tết trung thu trên trống đồng Ngọc Lũ có niên đại 2500 năm. Ngoài ra, trên văn bia của chùa Đọi đời nhà Lý năm 1121, tết trung thu đã được tổ chức có quy mô lớn tại kinh thành Thăng Long như đua thuyền, múa rối và rước đèn.

Mỗi năm, đến ngày trung thu, người dân Việt Nam thường làm lễ cúng trăng và cúng gia tiên. Các lễ vật được bày trong mâm cỗ gồm có hoa quả, bánh nướng, bánh dẻo và rượu. Bánh nướng và bánh dẻo được nặn thành hình vuông và hình tròn tượng trưng cho đất và trời hòa hợp. Điều này khiến cho mâm cỗ trở nên ý nghĩa hơn bao giờ hết. Người dân tin tưởng gia đình sẽ được đất thời phù hộ vượt qua tai ương, khó khăn và hưởng niềm vui phú quý.

Mặc dù cuộc sống của người dân Việt Nam đang ngày một hiện đại hóa nhưng lễ trung thu không hề bị mài mòn và thay đổi. Bánh trung thu vẫn được giữ nguyên nét truyền thông, có thêm những loại bánh được làm theo kiểu tây hóa hay những nguyên liệu đắt tiền nhưng khi bày trên mâm cúng của tổ tiên hay mâm cúng trăng vẫn là những chiếc bánh nướng, bánh dẻo truyền thống thơm ngon. Hay những món đồ chơi cho trẻ em là những món đồ nhập ngoại, đồ điện tử nhưng đền ông sao, đèn lông vẫn luôn là món đồ chơi hiện hữu và được yêu thích hơn bao giờ hết trong những ngày lễ trung thu.

Lời kết: Qua bài viết này tác giả mong những bạn trẻ có thêm hiểu biết về lễ tết truyền thống của nước mình, cụ thể là tết trung thu. Đó là một cách thể hiện sự yêu nước và gìn giữ truyền thống văn hóa của dân tộc.

GenK  Tổng hợp

Bé háo hức nặn tò he, làm đèn lồng đêm hội Trung Thu

Có cô bé mím môi cố nặn chiếc hoa bằng đất sét thật đẹp; các bé vất vả làm cái lồng đèn truyền thống với keo dính bết trên tay... Khu trò chơi dân gian ở phố cổ Hà Nội hàng đêm thu hút nhiều phụ huynh đưa con đến chơi.

Chợ đêm phố cổ kéo dài hơn một tuần là điểm vui chơi thú vị nhất trong dịp Tết Trung thu năm nay ở Hà Nội.

Giữa những gian hàng đồ chơi, quần áo có một góc nhỏ dành cho các bé tập làm những trò chơi dân gian.

Cô bé được các nghệ nhân dạy làm bông hoa nhiều màu sắc.

Mới hơn 2 tuổi nhưng cô bé này cũng hào hứng tham gia trò chơi.

Lần đầu tiên được mẹ đưa đi chơi Trung thu Phố cổ, bé Anh Quân (hơn 2 tuổi) không thích các đồ chơi nhựa mà đòi mẹ tập nặn tò he.

Nặn sắp xong hình như ý muốn, em lại đem viên các màu với nhau để nặn hình khác.

Nhà ở trong phố cổ, cô bé này được bố cho ra chơi.

Trong khi các anh chị lớn đã làm xong những chiếc đèn lồng, cô bé vẫn loay hoay bôi keo hết lượt này đến lượt khác lên chiếc lồng. Keo dính cả ra tay, lên tóc em.

Đang bôi keo lên khung đèn thì bị dính ra tay, cậu bé nhăn nhó.

Chăm chú quan sát các nghệ nhân làm, cô bé nhanh chóng nắm được cách làm đèn lồng. Để keo không dính ra tay, em dùng một que nan bôi lên khung đèn.

"Em thích làm đèn lồng đỏ. Em sẽ làm hai chiếc mang về nhà treo", "thiên thần nhỏ" này nói.

Phan Dương (Vnexpress)

Đi chợ Trung thu trước Rằm

Mặc dù chưa vào chính Rằm nhưng chợ đã đông, đường phố nhỏ bảy màu đua sắc cùng một ma trận đồ chơi ta - tây - tàu chờ người đến mua.

Ngày rằm của tháng 8 (âm lịch), mặt trăng được nhìn thấy đẹp nhất năm. Cũng từ ngày trăng tròn này, trẻ nhỏ có thêm một cái tết - Tết Trung thu. Trung tâm ngày tết này luôn tụ về các phố Hàng Mã, Hàng Lược trong phố cổ. Các bé được bố mẹ cho đi chơi chợ, sắm đồ chơi. Các “teen” thì thích thú với mặt nạ “tây” và cánh thiên thần, giả nai ngơ ngác làm dáng chụp ảnh giữa chợ.

Bậc cha mẹ cố bớt thời gian, để đưa con đến chợ hưởng tết cho trẻ. Mặc dù chưa vào chính rằm nhưng chợ đã đông, đường phố nhỏ bảy màu đua sắc cùng một ma trận đồ chơi ta - tây - tàu chờ người đến mua.

Đèn Ông sao giá rẻ và rất sẵn.

Phố Hàng Mã trở nên long lanh vì Trung thu.

Một người mẹ đón con về tranh thủ tạt vào chợ sắm đồ chơi cho con.

Bong bóng ào ạt táp vào người đi đường, các "teen" thích lắm.

Một gia đình đi chơi chợ Trung thu.

Một người mua hàng cho nhiều trẻ.

Hình như đây là cơ hội cho các bạn trẻ có một phong cách khác lạ một cách công khai.

Không có gì ngạc nhiên khi các khách nước ngoài thích thú những món đồ truyền thống của Việt Nam.

Với gian hàng này, người ta có thể sắm đầy đủ các loại đồ chơi cho trẻ dịp Trung thu.

Nhộn nhịp phố Hàng Mã.

Khu vực bán các loại đèn lồng.

Các loại mặt nạ giấy.

Chợ trung thu nằm lọt trong phố cổ.

Không chỉ tạo dáng cho bưởi, người bán hàng khéo tay này còn làm được rất nhiều loại mẫu mã khác.

Quả bí ngô được chị chọn hình dáng rất kĩ và phác thảo hình trước khi dùng dao đẽo gọt.

Phố cổ từ chất liệu bí ngô của chị.

Hữu Nghị (Dân Trí)

Nét mộc mạc của trẻ em nông thôn

Giữa không gian làng quê thơ mộng, các em nhỏ rạng ngời trong các trò chơi truyền thống như trốn tìm, thả diều hay vui đùa bên sóng biển,

Nét mộc mạc của trẻ em nông thôn VIEW SLIDE SHOW DOWNLOAD ALL

Những em nhỏ ở làng quê hoặc miền núi thường quây quần chơi đùa trước cửa nhà, đường làng, trên đồi.

Thi chạy trên cánh đồng làng.

Chơi trò "ù à ù ập".

Một em nhỏ chỉ khoảng 4 tuổi ở bản Loóng Luông, Mộc Châu thơ thẩn trèo cây.

Những đứa trẻ ở làng chài ven biển ngày ngày nghịch cát, vui đùa với sóng biển.

Thả diều trên đê chiều hè.

Không chỉ chơi, nhiều em từ nhỏ đã phải lao động kiếm sống như đi câu.

Hay giúp mẹ làm việc.

Hoàng Hà (Vnexpress)

Bé học làm bộ đội, trinh sát

Ngày 29/5, hàng trăm thiếu nhi đến với trại hè "Hello Summer camp" được thỏa thích làm bộ đội, tập đội hình đội ngũ, học làm trinh sát.

Trong những chiếc mũ tai bèo, các chú bộ đội nhí chăm chú theo dõi hướng dẫn của anh chị tình nguyện viên.

Hai hàng dọc xếp ngay ngắn chuẩn bị tập các động tác đội hình đội ngũ cũng như tác phong, kỷ luật quân đội.

Sau đó, các chiến sĩ nhí học làm trinh sát vượt qua các chướng ngại vật dựng sẵn.

Vượt qua những cọc tre, chiến sĩ phải leo qua chướng ngại vật với sự trợ giúp của tình nguyện viên và đồng đội.

Sau đó tìm cách vượt qua hàng rào cao.

Rồi khéo léo vượt qua vòng vây dây thép gai mà không làm rung chuông.

Cuối cùng, mỗi chiến sĩ phải vượt tiếp qua vùng nguy hiểm...

... để về đến đích, hoàn thành quy trình luyện tập làm trinh sát.

Ngoài trại hè quân đội, tham gia trại hè "Hello Summer camp" bécòn được tham dự hàng loạt trò chơi ở các trại hoạt động khác như trại nghệ thuật.

Hoặc chơi đá bóng khi đã bị cột chân.

Trẻ còn được hòa mình vào không khí của vùng quê trở thành bác nông dân, thi tỉa ngô, gánh nước.

Hay được vào khu vườn bí mật, chơi trò bịt mắt bắt dê.

Trại hè "Hello Summer camp" là ngày hội trải nghiệm dành cho tất cả học sinh từ 8 đến 18 tuổi. Tại ngày hội có 7 trại bao gồm: về quê, kỹ năng, thể thao, quân đội, nghệ thuật, hướng nghiệp, trại tiếng Anh, khoa học.

Hội trại diễn ra tại Gò Đống Đa do trung tâm hỗ trợ giáo dục và phát triển thanh thiếu niên Việt Nam, tổ chức giáo dục quốc tế Mindspa và NBN Media phối hợp tổ chức.

Hoàng Thùy (Vnexpress)